Fiszki: Fiszki - Historia - klasa 6 dział 3 - W obronie granic Rzeczypospolitej

1 / 97

Ustawienia

Wybierz fiszki do nauki

Kogo szlachta wybrała na króla w 1576 roku?

Stefana Batorego

Co musiał zrobić Stefan Batory jako nowy monarcha?

  • Poślubić Annę Jagiellonkę noszącą tytuł króla Polski
  • Rozwiązać problemy Rzeczypospolitej na wschodniej granicy

Kto wchodził w skład silnej armii utworzonej przez Stefana Batorego?

Piechota wybraniecka

Ile wypraw na Rosję podjęły wojska polsko-litewskie pod wodzą króla Batorego?

Trzy

Kiedy i gdzie podpisano rozejm z Iwanem Groźnym?

1582 roku w Jamie Zapolskim

Jakie tereny odzyskała Rzeczypospolita po rozejmie z Rosją?

Inflanty

Kto został królem Polski po śmierci Stefana Batorego?

Zygmunt III Waza

Czym była dymitriada?

Zbrojną wyprawą polskich magnatów do Rosji w 1604 roku.

Kogo udawał Dymitr Samozwańczy?

Syna nieżyjącego Iwana Groźnego.

W jaki sposób zakończyło się panowanie Dymitra Samozwańca?

Wybuchł bunt przeciwko jego rządom, wskutek czego stracił on życie.

Kto został carem Rosji po śmierci Dymitra Samozwańczego?

Wasyl Szujski

Jak zakończyła się bitwa pod Kłuszynem?

Wielkim zwycięstwem Polaków.

Co wydarzyło się po wygranej bitwie pod Kłuszynem?

  • Polskie wojska otoczyły Kreml
  • Wasyl Szujski został więźniem Rzeczypospolitej

Jak zakończyło się powstanie przeciwko Polakom w Moskwie?

  • Polacy się poddali
  • Rosjanie wybrali nowego cara (Michała Romanowa)
  • Rzeczypospolita uzyskała ziemię smoleńską, czernihowską i siewierską

Jak zakończyły się walki Rzeczypospolitej z Moskwą w I połowie XVII wieku?

Zawarciem pokoju w Polanowie w 1634 roku.

Co zakładał pokój w Polanowie?

  • Rzeczypospolita utrzymała wcześniej zdobyte ziemie
  • Rosjanie musieli wypłacić Rzeczypospolitej odszkodowanie
  • Władysław IV Waza zrzekł się prawa do tronu rosyjskiego

W którym roku Zygmunt III Waza został wybrany na króla Polski?

W 1587 roku

Kto przejął władzę w Szwecji po pozbawieniu jej Zygmunta III Wazy?

Karol IX

Co było przyczyną wojen ze Szwecją?

  • Dążenie Zygmunta III Wazy i jego synów do odzyskania władzy w Szwecji
  • Rywalizacja w basenie Morza Śródziemnego

Co było pretekstem dla Szwecji do ataku na Inflanty

Realizacja zobowiązania Zygmunta III o przyłączenie Estonii do Rzeczypospolitej.

W którym roku doszło do bitwy pod Kircholmem?

W 1605 roku

Jak zakończyła się bitwa pod Kircholmem?

Wojska polsko-litewskie odniosły zwycięstwo nad armią szwedzką.

W jaki sposób wznowiono wojnę ze Szwecją w latach dwudziestych XVII wieku?

Armia szwedzka zajęła prawie całe Inflanty oraz zaatakowała Pomorze Gdańskie i Prusy Książęce.

W którym roku doszło do morskiej bitwy pod Oliwą?

W 1627 roku

Jak zakończyła się bitwa pod Oliwą?

Zwycięstwem polskiej floty i odblokowaniem portu gdańskiego.

Co postanowiono podczas rozejmu w Starym Targu w 1629 roku?

  • Szwedzi zatrzymali Inflanty z Rygą i porty Prus Królewskich i Książęcych (oprócz Gdańska, Królewca i Pucka)
  • Szwedzi otrzymali możliwość pobierania cła od statków zawijających do polskich portów

Co postanowiono podczas porozumienia w Sztumskiej Wsi w 1635 roku?

  • Szwecja zatrzymała Inflanty
  • Szwecja musiała wycofać wojska z Pomorza i Prus Książęcych
  • Szwecja straciła prawo do pobierania cła z polskich portów

Czym była husaria?

Oddziałami ciężkiej kawalerii w wojskach Rzeczypospolitej.

Jakie elementy należały do uzbrojenia husarskiego?

  • Zbroja
  • Skrzydła
  • Szabla
  • Koncerz
  • Pistolety

Jakie tereny określano jako Dzikie Pola?

Bezludne ziemie ukraińskie graniczące z Turcją.

Jak nazywano mieszkańców Dzikich Pól?

Kozakami

Do czego Polscy władcy wykorzystywali Kozaków?

Do obrony Rzeczypospolitej przed najazdami Tatarów.

Jakiej broni używali Kozacy do walki?

  • Strzelb
  • Szabli

Co doprowadziło do wybuchu powstania kozackiego w 1648 roku?

  • Magnateria i szlachta narzucała Kozakom poddaństwo i pańszczyznę
  • Kozacy byli zmuszani do przyjęcia wyznania greckokatolickiego

Kto stał na czele powstania kozackiego?

Bohdan Chmielnicki

Gdzie Kozacy rozbili wojska koronne w 1648 roku?

  • Nad Żółtymi Wodami
  • Pod Korsuniem

Z kim sprzymierzyli się Kozacy, aby zwiększyć szansę na powodzenie powstania kozackiego?

Z Tatarami

Jak zakończyło się kozackie powstanie?

W 1649 roku podpisano ugodę w Zborowie.

Co ustalono na mocy porozumienia w Zborowie?

  • Przywódca Kozaków otrzymał tytuł hetmana i władzę w trzech województwach
  • Zwiększono liczbę Kozaków rejestrowych

Gdzie i kiedy doszło do rozstrzygającej bitwy między Polakami a Kozakami?

W 1651 roku pod Beresteczkiem

Jak zakończyła się bitwa pod Beresteczkiem?

  • Polacy zwyciężyli
  • Chmielnicki zawarł kolejną niekorzystną dla Kozaków ugodę

Co było skutkiem zawarcia układu w Perejasławiu?

  • Wojsko rosyjskie najechało na wschodnie ziemie Rzeczypospolitej
  • Rozpoczęła się wojna między Rzeczpospolitą a Rosją i Kozakami
  • Moskwa zajęła Litwę
  • Obszar Białorusi został zniszczony

Jak zakończyły się walki między Rzeczpospolitą a Rosją i Kozakami?

Podpisaniem rozejmu w Andruszowie w 1667 roku.

Co ustalono podpisując rozejm w Andruszowie?

  • Ukraina została podzielona między Rzeczpospolitą i Rosję
  • Kozaków pozbawiono przywilejów
  • Ludność ukraińska była wykorzystywana bardziej niż przed powstaniem

Jak nazywał się król Szwecji, który zerwał porozumienie zawarte w Sztumskiej Wsi z Rzeczpospolitą?

Karol X Gustaw

Dlaczego Karol X Gustaw zdecydował się na zerwanie porozumienia z Rzeczpospolitą?

  • Liczył na wygraną, ze względu na to, że wojska Rzeczpospolitej były zaangażowane w tłumienie powstania kozackiego
  • Ze względu na to, że władca Polski Jan Kazimierz używał tytułu króla Szwecji

W którym roku Szwedzi zaatakowali Rzeczpospolitą?

W 1655 roku

Dlaczego atak Szwedów na Rzeczpospolitą w 1655 roku jest nazywany potopem szwedzkim?

Ze względu na zajęcie w krótkim czasie ogromnej części terenów Rzeczypospolitej i powstałej na nich zniszczeń.

Jak wyglądała kapitulacja polskiej szlachty w 1655 roku?

  • Kapitulacja szlachty wielkopolskiej pod Ujściem
  • Poddanie się magnatów i szlachty w Kiejdanach
  • Ukrycie się króla Polski Jana Kazimierza poza granicami kraju

Co było przełomowym momentem wojny polsko-szwedzkiej?

Obrona klasztoru paulinów na Jasnej Górze w Częstochowie.

W którym roku do Polski wrócił król Jan Kazimierz?

W 1656 roku

Czym były śluby lwowskie?

Uroczystą przysięgą króla Jana Kazimierza, który obiecał poprawę losu chłopów i mieszczan po wygnaniu z Rzeczpospolitej Szwedów.

Kto stał na czele polskiej armii w 1656 roku?

Stefan Czarniecki

Jaką taktykę w walce ze Szwedami stosowała polska armia?

Taktykę wojny podjazdowej

Na czym polegała taktyka wojny podjazdowej?

Na ataku z zaskoczenia niewielkich grup Polaków na odosobnione oddziały szwedzkie.

Jak zakończył się potop szwedzki?

Czarniecki wraz ze swoją armią pokonał Szwedów w bitwie pod Warką w kwietniu 1656 roku.

W którym roku podpisano pokój polsko-szwedzki w Oliwie?

W 1660 roku

Jakie były negatywne skutki wojny polsko-szwedzkiej dla Rzeczpospolitej?

  • Utrata Inflant
  • Spadek liczby ludności
  • Zniszczenia materialne
  • Koniec polskiego zwierzchnictwa nas Prusami Książęcymi
  • Utrata wielu dzieł sztuki i kultury

Jak nazywano władcę imperium osmańskiego?

Sułtan

Kiedy i dlaczego stosunki między Polską i Turcją zaczęły się pogarszać?

Na początku XVII wieku, z powodu rywalizacji obu państw o wpływy polityczne w Mołdawii.

Kiedy doszło do otwartego konfliktu między Polską a Turcją?

W XVII wieku, kiedy Rzeczpospolita pomogła dynastii Habsburgów, podczas walki z księciem Siedmiogrodu wspieranym przez Turcję.

Kim byli janczarzy?

Żołnierzami doborowej piechoty, którzy stanowili podstawę tureckiej armii.

Jak zakończyła się bitwa pod Cecorą w 1620 roku?

Klęską polskiej armii.

Kto stanął na czele polskich wojsk wzmocnionych oddziałami kozackimi po bitwie pod Cecorą?

Hetman Jan Karol Chodkiewicz

Jaką twierdzę próbowała zdobyć armia turecka w 1621 roku?

Nadgraniczną twierdzę w Chocimiu.

Co zmusiło Turków do zawarcia pokoju z Rzeczpospolitą?

Nieudane oblężenie twierdzy w Chocimiu.

Co zmieniło się po zawarciu pokoju między Turcją a Rzeczpospolitą?

  • Przywrócono granicę między Turcją a Rzeczpospolitą na rzece Dniestr
  • Oba państwa zobowiązały się do zaprzestania ataków kozackich i tatarskich

W którym roku armia turecka wkroczyła na terytorium Rzeczpospolitej?

W 1672 roku

W którym roku zawarto traktat pokojowy w Buczaczu?

W 1672 roku

Do czego zobowiązała się Rzeczpospolita, podpisując traktat pokojowy w Buczaczu?

  • Musiała oddać Turcji część Ukrainy, Podole i twierdzę w Kamieńcu Podolskim
  • Musiała płacić sułtanowi haracz

Kto został dowódcą wojska polskiego po podpisaniu pokoju w Buczaczu?

Hetman Jan Sobieski

Jak zakończyła się bitwa pod Chocimiem w 1673 roku?

Zwycięstwem wojska polskiego pod dowództwem Jana Sobieskiego.

Kto został królem Polski po śmierci Michała Korybuta Wiśniowieckiego?

Jan III Sobieski

Kiedy rozpoczęło się oblężenie Wiednia przez armię turecką?

W 1683 roku

Kto był wielkim wezyrem armii tureckiej w 1683 roku?

Kara Mustafa

Jak zakończyła się odsiecz wiedeńska?

Armia sił sojuszniczych pod dowództwem Jana III Sobieskiego pokonała armię turecko-tatarską w bitwie rozegranej 12 września 1683 roku.

Jakie były skutki odsieczy wiedeńskiej?

  • Powstrzymanie ekspansji Turcji
  • Wyzwolenie Wiednia

Jak zakończyły się wojny z Turcją?

  • Podpisaniem pokoju w 1699 roku, po śmierci Jana III Sobieskiego
  • Odzyskaniem przez Rzeczpospolitą Ukrainy i Podola

Pod jaką nazwą przeszedł do historii Polski XVII wiek?

Stulecie wojen

Jakie były skutki prowadzonych w XVII wieku wojen?

  • Spadek liczby ludności
  • Spadek produkcji zboża
  • Upadek znaczenia miast 

Na czym polegało liberum veto?

Na sprzeciwie posła, który powodował zakończenie obrad i unieważnienie dotychczasowych postanowień.

Kto po raz pierwszy zerwał sejm?

Władysław Siciński w 1652 roku.

Czym był rokosz?

Zbrojnym wystąpieniem szlachty przeciwko królowi.

Kto był dowódcą szlachty, która zawiązała rokosz w 1665 roku?

Jerzy Lubomirski 

Skąd wywodzi się nazwa barok?

Od słowa barroco, które oznacza perłę o nieregularnym kształcie, co odnosiło się do charakteru epoki pełnej kontrastów.

Kiedy styl barokowy rozpowszechnił się w architekturze, sztuce i kulturze?

Pod koniec XVI wieku

Czym charakteryzowała się barokowa architektura

  • Bogactwem dekoracji
  • Stosowaniem ornamentów, rzeźb, złoceń
  • Wywieraniem na widzu wrażenia

Kto należał do najwybitniejszych kompozytorów baroku?

Jan Sebastian Bach

Jakie przykładowe dzieła powstały w epoce baroku?

  • Pokłon trzech króli
  • Putto
  • Dawid
  • Pałac w Wersalu

W jakim celu budowano monumentalne i bogato zdobione kościoły katolickie?

  • Kościół katolicki rywalizował w ten sposób o wiernych z kościołem protestanckim
  • Bogate wnętrza miały okazywać potęgę Kościoła i umacniać wiarę

Czym charakteryzował się barok w Polsce?

  • Budowaniem okazałych pałaców przez magnatów
  • Wznoszeniem bogatych kamienic przez mieszczan
  • Wzrostem pobożności
  • Uczestnictwem wiernych w pielgrzymkach do kalwarii i sanktuariów

Co jest jednym z najpiękniejszych zabytków polskiego baroku?

Kościół Sióstr Wizytek w Warszawie

Jakie cechy sztuki barokowej można zauważyć w budynku kościoła Sióstr Wizytek w Warszawie?

  • Ambona
  • Krzyż
  • Figury świętych
  • Gzyms
  • Fasada ze zdobieniami

Jaki mit upowszechnił się wśród polskiej szlachty w XVII wieku?

Pochodzenie szlachty od Sarmatów

Jakie przekonanie panowało wśród szlachty w XVII wieku?

Złota wolność szlachecka zapewniania przez liczne przywileje jest najlepszym ustrojem na świecie.

Co należało do ulubionych rozrywek Sarmatów?

  • Polowania
  • Kuligi
  • Wystawne uczty

Jakie elementy należały do stroju Sarmatów?

  • Żupan
  • Kontusz
  • Pas kontuszowy
  • Karabela
  • Suknia
  • Futrzane kołpaki
  • Kształciczek