Czym jest krew?
- Rodzajem tkanki łącznej
- Tworzą ją osocze oraz elementy morfotyczne
Jakie funkcje pełni krew?
- Dostarcza tlen i substancje odżywcze do komórek
- Odbiera dwutlenek węgla z komórek
- Transportuje różne związki
- Reguluje temperaturę ciała
- Zwalcza czynniki chorobotwórcze
Co zawiera krew?
- Osocze
- Erytrocyty
- Leukocyty
- Płytki krwi
Czym charakteryzują się czerwone krwinki?
- Nie posiadają jądra komórkowego
- Mają kształt spłaszczonego dysku
- Powstają w szpiku kostnym
- Zawierają czerwony barwnik (hemoglobinę)
- Dzięki hemoglobinie mogą transportować tlen do komórek
Czym charakteryzują się krwinki białe?
- Posiadają jądro komórkowe
- Mogą się poruszać
- Zwalczają drobnoustroje chorobotwórcze
- Część z nich wytwarza przeciwciała
Czym charakteryzują się płytki krwi?
- Odpowiadają za krzepnięcie krwi
- Nie posiadają jądra komórkowego
- Są najmniejszymi elementami morfotycznymi
Jakie wyróżniamy grupy krwi?
- A
- B
- AB
- 0
W jaki sposób wyodrębnia się grupy krwi?
Na podstawie obecności lub braku antygenu na powierzchni czerwonych krwinek.
W jaki sposób dochodzi do krzepnięcia krwi?
- Płytki krwi przyklejają się do brzegów rany, zmniejszając jej powierzchnię
- Płytki krwi zaczynają wydzielać substancje, która sprawia, że fibrynogen zamienia się w fibrynę
- Fibryna tworzy sieć włókien, która zatrzymuje krew
- Powstaje skrzep
Na czym polega transfuzja krwi?
Na przetoczeniu krwi od jednej osoby (dawcy) do drugiej osoby (biorcy).
Kiedy występuje konflikt serologiczny?
Gdy w organizmie kobiety będącej w ciąży, która ma grupę krwi Rh- rozwija się dziecko o grupie krwi Rh+.
Co oznacza, że układ krwionośny jest układem zamkniętym?
Krew płynie tylko w naczyniach krwionośnych i tylko w jednym kierunku.
Na jakie obiegi dzielą się naczynia krwionośne?
- Mały (płucny)
- Duży (ustrojowy)
Jak nazywają się naczynia krwionośne, które wyprowadzają krew z serca?
Tętnice
Jak nazywają się naczynia krwionośne, którymi krew wraca do serca?
Żyły
Jak przebiega mały obieg krwi?
- Krew odtlenowana płynie z prawej komory do tętnic płucnych
- Tętnice płucne tworzą naczynia włosowate płuc, które łączą się w żyły płucne
- W żyłach płucnych płynie krew utlenowana
- Żyły płucne uchodzą do lewego przedsionka
Jak przebiega duży obieg krwi?
- W lewej komorze krew utlenowana wypływa przez aortę
- Aorta rozgałęzia się na mniejsze tętnice, które dostarczają krew do komórek organizmu
- Odtlenowana krew wraca żylnymi naczyniami włosowatymi, które łączą się w większe żyły główne
- Żyły główne uchodzą do prawego przedsionka
Przez jaki narząd jest pompowana krew?
Serce
Jakie wyróżniamy rodzaje naczyń krwionośnych?
- Tętnice
- Żyły
- Naczynia krwionośne
Czym charakteryzuje się budowa tętnic i żył?
Są zbudowane z trzech warstw.
Z jakich trzech warstw są zbudowane żyły i tętnice?
- Zewnętrznej
- Środkowej
- Wewnętrznej
Z ilu warstw są zbudowane naczynia włosowate?
Z jednej
Jaką rolę spełniają zastawki?
Umożliwiają przepływ krwi tylko w jednym kierunku.
Jak zbudowane jest serce?
- Ma kształt bryły zwężonej na dole
- Jest wielkości pięści
- Tworzy je tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana sercowa
- Jest otoczone osierdziem
Z jakich części składa się serce?
- Prawy przedsionek
- Lewy przedsionek
- Prawa komora
- Lewa komora
Jaką funkcję w sercu pełni przegroda?
Zapobiega mieszaniu się krwi odtlenowanej z utlenowaną.
Jakie naczynia zapewniają dostawy dużych ilości tlenu do serca?
Naczynia wieńcowe
Jak wygląda przepływ krwi odtlenowanej?
Żyły główne → prawy przedsionek → prawa komora → tętnice płucne → płuca
Jak wygląda przepływ krwi utlenowanej?
Żyły płucne → lewy przedsionek → lewa komora → aorta → narządy ciała
Z jakich faz składa się cykl pracy serca?
- Skurcz przedsionków
- Skurcz komór
- Faza rozkurczu
Co nazywamy ciśnieniem krwi?
Siłę naciskania krwi na ściany tętnic.
Co to jest EKG?
Zapis czynności elektrycznej komórek serca.
Czym jest tętno?
Rytmicznym rozciąganiem się ścian tętnic pod wpływem zmian ciśnienia krwi.
Jak należy dbać o układ krwionośny?
- Przestrzegać odpowiedniej diety
- Unikać palenia papierosów
- Unikać picia alkoholu
- Unikać siedzącego trybu życia
Jakie czynniki sprzyjają rozwojowi chorób układu krwionośnego?
- Picie alkoholu
- Palenie papierosów
- Otyłość
- Nieodpowiednia dieta
- Stres
- Nadciśnienie
- Siedzący tryb życia
- Starszy wiek
- Cukrzyca
- Czynniki genetyczne
Co to jest krwawienie?
Powolny wypływ krwi z uszkodzonych naczyń krwionośnych.
Czym jest krwotok?
Szybkim wypływem krwi z uszkodzonej żyły lub tętnicy.
Jakie rodzaje krwotoków wyróżniamy?
- Zewnętrzne
- Wewnętrzne
Jakie wyróżniamy najczęściej występujące choroby układu krwionośnego?
- Anemia
- Miażdżyca
- Białaczka
- Nadciśnienie tętnicze
Co to jest morfologia krwi?
Podstawowe badanie parametrów krwi (ocena ilości i wyglądu elementów morfotycznych).
Jak przebiega miażdżyca?
Następuje uszkodzenie ścian naczyń krwionośnych i wytworzenie blaszki miażdżycowej, która utrudnia przepływ krwi.
Czym charakteryzuje się anemia?
Obniżonym stężeniem hemoglobiny i mniejszą liczbą erytrocytów.
Czym objawia się nadciśnienie tętnicze?
Stale podwyższonym ciśnieniem krwi.
Jak przebiega białaczka?
Wytwarza się nadmierna ilość krwinek białych, które nie mogą funkcjonować poprawnie.
Z czego składa się układ limfatyczny?
- Naczynia limfatyczne
- Limfa
- Węzły limfatyczne
- Śledziona
- Grasica
- Migdałki podniebienne
Jakie funkcje spełnia układ limfatyczny?
- Zwalcza drobnoustroje chorobotwórcze
- Dostarcza osocze do krwiobiegu
- Jest pośrednikiem wymiany składników między osoczem a tkankami
- Transportuje substancje
- Usuwa z komórek nadmiar wody i niepotrzebne substancje
Jak tworzy się limfa?
Powstaje z płynu tkankowego, który jest przesączonym osoczem (przez włosowate naczynia krwionośne do przestrzeni międzykomórkowych).
Jak nazywają się dwa główne naczynia limfatyczne?
- Przewód piersiowy
- Przewód limfatyczny prawy
Jaką funkcję pełnią węzły chłonne?
Filtrują limfę i zatrzymują drobnoustroje chorobotwórcze.
Co to jest odporność?
Zdolność do obrony przed czynnikami chorobotwórczymi, którą posiada organizm.
Z czego składa się układ odpornościowy?
- Narządy układu limfatycznego
- Błony śluzowe
- Skóra
- Białe krwinki krwi
Jakie narządy należą do układu limfatycznego?
- Śledziona
- Grasica
- Węzły chłonne
Jaką funkcję pełni śledziona?
- Jest magazynem elementów morfotycznych krwi
- Jest miejscem namnażania się limfocytów
- W jej wnętrzu są niszczone drobnoustroje chorobotwórcze oraz uszkodzone elementy morfotyczne
Jaką funkcję pełni grasica?
W jej wnętrzu dojrzewają limfocyty.
Co należy do odpornościowych krwinek białych?
- Makrofagi
- Limfocyty T
- Limfocyty B
Jaką funkcję pełnią makrofagi?
- Wchłaniają drobnoustroje
- Informują pozostałe krwinki białe o zakażeniu
- Produkują substancję, która zapobiega namnażaniu się bakterii, wirusów i komórek nowotworowych
Jaką funkcję pełnią limfocyty T?
Rozpoznają i zapamiętują obce antygeny.
Jaką funkcję pełnią limfocyty B?
Produkują przeciwciała.
Co to jest odporność wrodzona?
Zdolność organizmu do obrony przed drobnoustrojami chorobotwórczymi, którą posiada się od urodzenia.
Jakie elementy organizmu zapobiegają wnikaniu drobnoustrojów chorobotwórczych do organizmu?
- Skóra
- Substancje bakteriobójcze
- Reakcje oczyszczające układ oddechowy i pokarmowy
- Krwinki białe
Czym jest odporność nabyta?
- Jest związana z działaniem limfocytów
- Jest skierowana przeciwko znanemu antygenowi
- Wykształca się w ciągu życia człowieka
Jakie wyróżniamy rodzaje odporności nabytej?
- Czynna
- Bierna
Czym jest odporność nabyta czynna?
Odporność wytworzona samodzielnie przez organizm w wyniku kontaktu z antygenem.
Czym są szczepienia?
Wstrzykiwaniem do organizmu osłabionych lub martwych drobnoustrojów chorobotwórczych w celu nabycia odporności.
Jak nazywa się odporność uzyskana dzięki szczepieniom?
Czynna sztuczna.
Jak nazywa się odporność uzyskana samoistnie przez organizm podczas choroby?
Czynna naturalna.
Kiedy mamy do czynienia z odpornością bierną?
Kiedy organizm sam nie wytwarza przeciwciał, tylko dostaje je na przykład od innego osobnika.
Kiedy mamy do czynienia z odpornością bierną naturalną?
Podczas przekazywania przeciwciał dziecku przez matkę podczas ciąży i w trakcie karmienia piersią.
Jak nazywamy odporność uzyskaną po podaniu surowicy?
Bierna sztuczna.
Czym różni się szczepionka od surowicy?
Szczepionkę podaje się w celu zapobiegania zachorowaniom, a surowicę podaje się w trakcie choroby.
Czym jest alergia?
Nadmierną reakcją organizmu na substancje, które nie są szkodliwe dla zdrowych osób.
Jakie wyróżniamy rodzaje alergii?
- Skórna
- Wziewna
- Pokarmowa
- Wstrząs anafilaktyczny
Co to jest transplantacja?
Przeszczepieniem narządu z jednego organizmu do drugiego.
Kiedy może dojść do odrzucenia przeszczepu?
Kiedy między dawcą a biorcą nie będzie zgodności tkankowej.
Czym jest AIDS?
Jest chorobą wynikającą z niszczenia limfocytów T przez wirusa HIV.
